Συμπόνια χωρίς συμμετοχή
Τι σημαίνει πραγματικά να νοιάζεσαι για τον συνάνθρωπο και τον κόσμο που σε περιβάλλει;
Ένα από τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου είναι ότι τα συναισθήματα που μας κατακλύζουν συχνά δεν συνοδεύονται και από την ανάλογη δράση. Στην εποχή της υπερπληροφόρησης ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με καταιγιστικές πληροφορίες και ειδήσεις γεμάτες πόνο και αδικία από κάθε σημείο του πλανήτη. Και ενώ έχουμε κάθε ευκαιρία να ενημερωνόμαστε, να βλέπουμε όλες τις οπτικές και να αποκτούμε τη συνολική εικόνα, ως επί το πλείστον μένουμε αδρανείς όταν απαιτείται η συμβολή μας για βοήθεια. Μας κατακλύζουν συναισθήματα και συγκινούμαστε απ’ όσα συμβαίνουν γύρω μας, αλλά περιοριζόμαστε εκεί. Δεν παίρνουμε εύκολα την πρωτοβουλία να αναλάβουμε δράση και να συμμετέχουμε πρακτικά. Ας έχουμε όμως στο μυαλό μας μια βασική θέση: η αληθινή αλληλεγγύη δεν είναι συναίσθημα, είναι δράση.
Η αδράνεια στην οποία έχουμε φυλακιστεί συνδέεται με τη σκέψη ότι ακόμα και να προσπαθούσαμε δεν θα άλλαζε κάτι και ότι οι κινήσεις μας θα ήταν πολύ λίγες για το μέγεθος του εκάστοτε προβλήματος. Συχνά αυτή η αίσθηση συνοδεύεται και από ενοχή. Η έννοια του «compassion fatigue», δηλαδή της κόπωσης που αισθανόμαστε όταν βλέπουμε άσχημες καταστάσεις στις οποίες δεν μπορούμε να προσφέρουμε λύση, περιγράφει ακριβώς αυτό. Η κόπωση από συμπόνια είναι η σωματική, συναισθηματική και ψυχολογική εξάντληση από τη συνεχόμενη έκθεση σε τραυματικά γεγονότα και έχει διαπιστωθεί ότι οδηγεί σε απώλεια ενσυναίσθησης και συναισθηματικό μούδιασμα. Ο όρος αυτός δημιουργήθηκε για να περιγράψει την κατάσταση την οποία βιώνουν άτομα που εργάζονται στον τομέα της υγείας και της θεραπείας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης, πονοκεφάλους και χρόνια κόπωση. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια αντίδραση προστασίας του οργανισμού όταν βρίσκεται συνέχεια σε επαφή με ανθρώπινο πόνο, χωρίς να μπορεί να βοηθήσει σε όλες τις περιπτώσεις.
Η συμμετοχή είναι πράξη ισότητας
Με τη συμπόνια και τη θλίψη δεν θα μπορέσουμε όμως να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να συνεισφέρουμε κοινωνικά και πρακτικά. Οφείλουμε, έστω και με μικρές πράξεις, να δρούμε ακτιβιστικά και να μη μένουμε απλοί παρατηρητές. Να μην βοηθάμε μόνο περιμένοντας αντάλλαγμα, να μην περιμένουμε αναγνώριση και αποδοχή από τους γύρω μας για τις «γενναιόδωρες πράξεις» μας, αλλά να πράττουμε με γνώμονα το κοινό καλό. Όχι γιατί βρισκόμαστε σε πλεονεκτικότερη θέση από άλλους, αλλά γιατί είμαστε ισότιμοι.
Το διαδίκτυο μπορεί να είναι σύμμαχος σε αυτή την περίπτωση. Μπορούμε να πάρουμε ιδέες για το πώς να συνεισφέρουμε είτε σε τοπικό είτε σε παγκόσμιο επίπεδο. Κοινότητες αλληλοβοήθειας, συλλογικές κουζίνες, ομάδες υποστήριξης, ΛΟΑΤΚΙ+ δομές κλπ, ό,τι δηλαδή περιλαμβάνει έμπρακτη συνεργασία προς το κοινό καλό και όχι απλώς φιλανθρωπία «από απόσταση» μόνο για το θεαθήναι.
Και μιας που το έφερε η κουβέντα…
Η Lifepulse είναι μια δωρεάν εφαρμογή που θέλει να βάλει την αιμοδοσία στην καθημερινότητά μας ευαισθητοποιώντας και ενημερώνοντας τον κόσμο. Κατεβάζοντάς την, συμπληρώνουμε την ομάδα αίματός μας και την τοποθεσία μας. Κάθε φορά που ένα κοντινό νοσοκομείο έχει ανάγκη από αίμα και έχουμε την κατάλληλη ομάδα αίματος, μια ειδοποίηση θα εμφανιστεί στη συσκευή μας, έτσι ώστε να αναλάβουμε δράση άμεσα. Με διαδραστικές μεθόδους, η Lifepulse κάνει την αιμοδοσία πιο εύκολη, πιο κοντινή, πιο συμμετοχική. Μέσω της καλοστημένης εφαρμογής ένα μεγάλο μέρος των πολιτών μπορεί να υποστηρίξει το δημόσιο ζήτημα υγείας της χώρας μας.
Μπορείς να μάθεις περισσότερα στην σελίδα τους και να τους ακολουθήσεις στο @lifepulse_gr στο Instagram για ακόμα περισσότερες ενημερωτικές και ταυτόχρονα απολαυστικές πληροφορίες σχετικά με την αιμοδοσία.
Και θυμήσου: η βοήθεια δεν είναι στιγμιαία. Απαιτεί συνεχή συμμετοχή, εγρήγορση και ενημέρωση. Αποτελεί στάση ζωής και βήματα εκτός του comfort zone μας για να σταθούμε δίπλα στους άλλους. Εφόσον έχουμε τη δύναμη να βελτιώσουμε ριζικά κάποια από τα προβλήματα του κόσμου γύρω μας, γιατί να μην το κάνουμε;
ΠΗΓΕΣ
Stoewen, D. L. (2020). Moving from compassion fatigue to compassion resilience Part 4: Signs and consequences of compassion fatigue. Ανακτήθηκε από: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7560777/
Ράγκου, Φ. (2024, 22 Φεβρουαρίου). LifePulse: Το app για την εθελοντική αιμοδοσία που σώζει ζωές με ένα «κλικ». Ανακτήθηκε από: https://www.lifo.gr/thegoodlifo/good-living/lifepulse-app-gia-tin-ethelontiki-aimodosia-poy-sozei-zoes-me-ena-klik
LifePulse. Ανακτήθηκε από: https://lifepulse.gr/