Αφού η ισότητα των φύλων έχει επιτευχθεί, γιατί χρειαζόμαστε ακόμα τον Φεμινισμό;

Μια ανακεφαλαίωση των βασικών θέσεων του φεμινισμού

Άλλη μια φορά άκουσες τη φράση «Μα καλά, στις μέρες μας η ισότητα των φύλων έχει ήδη επιτευχθεί στα περισσότερα μέρη του πλανήτη. Γιατί χρειάζεται ακόμα ο φεμινισμός;». Συνήθως η πρόταση αυτή θα συνοδεύεται από ένα random στατιστικό χωρίς δυνατότητα παράθεσης πηγής.

Παίρνεις βαθιά ανάσα, προσπαθείς να χωνέψεις αυτό που μόλις άκουσες.

Σύμφωνα με έκθεση του 2024 του Οργανισμού Equal Measures σε καμία χώρα του κόσμου δεν έχει επιτευχθεί πλήρως η ισότητα των φύλων, όπως την ορίζουν οι στόχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων, ένα παγκόσμιο εργαλείο μέτρησης της ισότητας με βάση τους τομείς της εργασίας, της οικονομίας, της εκπαίδευσης, του χρόνου της εξουσίας και της υγείας, τοποθέτησε τη χώρα μας 49^η σεμία έρευνα 139 χωρών, λαμβάνοντας έτσι τον χαρακτηρισμό «μέτρια» στην κατάταξη ισότητας.

Χώρες όπως, η Ελβετία, η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Ολλανδία έχουν πολύ υψηλούς δείκτες ισότητας. Αλλά αυτό δεν φτάνει. Σε πολλά μέρη του πλανήτη, η θέση της γυναίκας παραμένει υποβαθμισμένη, με τις κυβερνήσεις κάποιων χωρών όχι μόνο να μην προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών τους, αλλά να τους τοποθετούν σε ακόμα πιο δυσμενή θέση.

Ναι αλλά στον τομέα της εργασίας δεν υπάρχουν πλέον ανισότητες, όλοι έχουμε τον ίδιο μισθό πλέον.

Λάθος. Ας μιλήσουν τα ποσοστά. Οι γυναίκες στην Ελλάδα αμείβονται 10,4% λιγότερο από τους άντρες σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία έρευνας του 2018. Τον αριθμό αυτό επηρεάζουν παράγοντες όπως η περιορισμένη συμμετοχή γυναικών στις υψηλά αμειβόμενες θέσεις και το μεγάλο ποσοστό μερικής απασχόλησης ή άτυπης μορφής εργασίας. Το μισθολογικό χάσμα παραμένει έντονο, οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες, γεγονός που περιορίζει την πλήρως οικονομική ανεξαρτησία τους.

Μα υπάρχει ισότητα στην αγορά εργασίας. Οι γυναίκες δουλεύουν όπως και οι άντρες.

Οι έρευνες δείχνουν ότι το 2024 το ποσοστό πλήρους απασχόλησης για της γυναίκες ήταν 36% ενώ για τους άντρες 56%. Σίγουρα υπήρξε βελτίωση από προηγούμενα χρόνια, αλλά ακόμα είναι εμφανής ο διαχωρισμός εργαζομένων βάσει φύλου. Και αυτό στη συνέχεια καθορίζει και τον αριθμό και το φύλο των ατόμων που ζουν στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας.

Μην μας πεις ότι και στην εκπαίδευση δεν υπάρχει ισότητα, αφού στο σχολείο δεν υπάρχουν διακρίσεις.

Θεωρητικά, ναι δεν υπάρχουν διακρίσεις. Στις περισσότερες χώρες τα σχολεία δέχονται όλα τα παιδιά στις τάξεις τους και το πρόγραμμα σπουδών είναι το ίδιο για όλα. Στην πράξη όμως, εδώ και χρόνια τα σχολικά εγχειρίδια αναπαράγουν στερεότυπα φύλου. Από τις πρώτες τάξεις του σχολείου, οι εικόνες και τα κείμενα παρουσιάζουν άνδρες ως πρωταγωνιστές και γυναίκες ως δευτερεύουσες βοηθητικές φιγούρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι εικόνες είναι στερεοτυπικές, αλλά σύμφωνα με ποιοτικές αναλύσεις των κειμένων και των εικόνων, οι αντρικές φιγούρες εμφανίζονται συχνότερα από ότι οι γυναίκες στους προαναφερόμενους ρόλους. Ενδέχεται έτσι, κάποια παιδιά να αποθαρρυνθούν από το να ακολουθήσουν μια πορεία που θεωρείται από την κοινωνία ως κυρίως ανδρική ή κυρίως γυναικεία, γιατί αυτή η ανισορροπία μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι κάποιοι ρόλοι είναι πιο συμβατοί με ένα μόνο φύλο.

Στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, παρόλο που οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά παρουσίας στα πανεπιστήμια συγκριτικά με τους άνδρες, λιγότερες είναι αυτές που συνεχίζουν σε διδακτορικό επίπεδο, ιδιαίτερα στους τομείς STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά).

Η βία κατά των γυναικών στην Ελλάδα γιατί θα έπρεπε να διαχωρίζεται από την βία που βιώνουν όλοι ανεξαιρέτως φύλου; Σε όλους έχει ασκηθεί βία σε κάποια στιγμή της ζωής τους.

Στην πραγματικότητα, η βία κατά των γυναικών έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο βίαιης συμπεριφοράς από άντρα σε γυναίκα με σκοπό την άσκηση ελέγχου. Μία στις τρεις γυναίκες έχει βιώσει σωματική ή/και σεξουαλική βία στη ζωή της. Οι υπάρχουσες έρευνες για τη χώρα μας είναι ελλιπείς επομένως το φαινόμενο δεν μπορεί να διερευνηθεί εις βάθος.

Ας κρατήσουμε όμως ένα πράγμα: Μέχρι τις 21 Ιούλιου το 2025, όπου και έχει πραγματοποιηθεί η τελευταία ενημέρωση στη σελίδα του Ελληνικού Τμήματος Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Γυναικοκτονία, έχει ήδη δηλωθεί ο τρομακτικός αριθμός των 13 γυναικοκτονιών,, ενώ μέσα σε ολόκληρο το 2024 καταγράφηκαν 19.

Συμπερασματικά,

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει αποσιωπούνται τα βήματα υπέρ της ισότητας των φύλων που έχουν πραγματοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας και σε ολόκληρο τον κόσμο. Καθώς όμως, δεν έχουμε επιτύχει την ισότητα πλήρως, ο αγώνας του φεμινισμού είναι ακόμα αναγκαίος για την επίτευξη ενός ασφαλούς, παραγωγικού και εξελικτικού περιβάλλοντος για όλα μας!

---

ΠΗΓΕΣ

Demographic Studies Center. (2024, Ιούνιος 13). In Greece, household chores remain the responsibility of women more than anywhere else in Europe. Ανακτήθηκε από: https://www.lemonde.fr/en/international/article/2024/06/14/in-greece-household-chores-remain-the-responsibility-of-women-more-than-anywhere-else-in-europe_6674755_4.html
Le Monde.fr

Diversity News. (2025, Μάιος 12). Gender equality: Greece rose 20 places in the global ranking, but remains low in Europe. Ανακτήθηκε από: https://diversitynews.eu/en/10/04/2025/gender-equality-greece-rose-20-places-in-the-global-ranking-but-remains-low-in-europe/
Diversity news

Equal Measures 2030. (2024). 2024 SDG Gender Index. Ανακτήθηκε από: https://equalmeasures2030.org/2024-sdg-gender-index/
Equal Measures 2030 -

European Institute for Gender Equality. (2025). Gender Equality Index 2024: Sustaining momentum on a fragile path. Ανακτήθηκε από: https://eige.europa.eu/gender-equality-index
European Institute for Gender Equality+1

EKT – Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. (2024). She Figures 2024: Επιμένουν οι ανισότητες των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία παρά την πρόοδο στην εκπαίδευση και την απασχόληση. Ανακτήθηκε από: https://www.ekt.gr/el/news/30655
ekt.gr

Equality Observatory for Gender (Greece in Figures). (2025, Ιανουάριος 7). Δείκτης Ισότητας των Φύλων: Η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ. Ανακτήθηκε από: https://www.greeceinfigures.com/deiktis-isotitas-filon/
Greece in Figures

Femicides Observatory (Ελληνικό Τμήμα Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία). (2025, Ιούλιος 21). Ποιοτικά Δεδομένα. Ανακτήθηκε από: https://femicide.gr/poiotika-dedomena/