Ενδομητρίωση και εργασία: Όταν η Πορτογαλία κάνει το αυτονόητο
Πόσα άτομα ταλαιπωρούνται από ενδομητρίωση ή άλλες χρόνιες γυναικολογικές παθήσεις και ο πόνος τους δεν αναγνωρίζεται όσο θα έπρεπε;
Ένα από τα ζητήματα που συχνά δεν τους δίνονταν σημασία για χρόνια και πολύ πρόσφατα άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους οι πρώτες έρευνες είναι οι αθέατοι πόνοι της περιόδου. Ακόμα και στις μέρες μας οι πόνοι αυτοί θεωρούνται από κάποιους «υπερβολική αντίδραση» ή «γκρίνια» για κάτι που δεν χρειάζεται να γίνεται θέμα. Προφανώς όχι από άτομα με μήτρα.
Τι μας έμαθε η Πορτογαλία για την ενδομητρίωση;
Πρόσφατα ακούσαμε και μια ευχάριστη είδηση, ευοίωνη για το μέλλον των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας. Η κυβέρνηση της Πορτογαλίας ψήφισε μόλις τον Απρίλιο του 2025 μία τροποποίηση σύμφωνα με την οποία τα εργαζόμενα άτομα που ταλαιπωρούνται από πόνους ενδομητριωσης και αδενομύωσης δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών έως τριών ημερών. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για τα εργασιακά δικαιώματα υπέρ των ατόμων με μήτρα που αντιμετωπίζουν έντονους πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου τους.
Τι είναι η ενδομητριωση και η αδενομύωση;
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια γυναικολογική πάθηση κατά την οποία ιστός από το εσωτερικό της μήτρας, δηλαδή το ενδομήτριο, αναπτύσσεται εξωτερικά από τη μήτρα: στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στο περιτόναιο, στο λεπτό ή παχύ έντερο και στην ουροδόχο κύστη. Το 10% των ατόμων με περίοδο παρουσιάζει αυτή την επίπονη πάθηση. Συνοδεύεται από μια σειρά από συμπτώματα, όπως ο πόνος κατά τη διάρκεια και μετά τη σεξουαλική επαφή, δυσμηνόρροια, δηλαδή έντονος πυελικός πόνος κατά την περίοδο, αιμορραγία μεταξύ των περιόδων, υπογονιμότητα και άλλα. Πέρα από τον σωματικό πόνο, τα συμπτώματα αυτής της πάθησης δημιουργούν ψυχολογική πίεση σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, επηρεάζοντας εν τέλει την ποιότητα ζωής του ατόμου. Το μέγεθος του πόνου εξαρτάται από το μέγεθος της ενδομητρίωσης και τους ιστούς που αυτή επηρεάζει.
Αναλόγως την ένταση των συμπτωμάτων λοιπόν, το άτομο μπορεί να στραφεί για ανακούφιση σε απλά αναλγητικά όπως η παρακεταμόλη ή σε ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά χάπια, προγεσταγόνα ή ενέσιμα σκευάσματα. Υπάρχει και η επιλογή χειρουργικής θεραπείας της ενδομητρίωσης λαπαροσκοπικά.
Η αδενομύωση αποτελεί μια πάθηση με παρόμοια χαρακτηριστικά. Σε αυτή την περίπτωση, διογκώνεται η μήτρα προκαλώντας και πάλι οξύ πόνο κατά την περίοδο, έντονη αιμορραγία και κράμπες.
Όλα αυτά μας δείχνουν τη συνθετότητα της κατάστασης και τη δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα άτομο με ενδομητρίωση ή αδενομύωση να βιώσει μια ζωή χωρίς πόνο και χωρίς να σχεδιάζει τη ζωή του με βάση την πάθησή του. Για πολλά άτομα τα επίπονα αυτά συμπτώματα θεωρούνται οι «κλασικοί πόνοι περιόδου» και δεν διερευνούνται περαιτέρω, παρόλο που ο πόνος μπορεί να γίνει ανυπόφορος. Πρόκειται για παθήσεις οι οποίες έχουν μείνει σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και αδιάγνωστες για χρόνια ή και για πάντα. Κατά μέσο όρο η διάγνωση της ενδομητρίωσης εκτιμάται ότι καθυστερεί 7 χρόνια!
Ελπίζουμε τα άτομα που έχουν πραγματικά ανάγκη το διάστημα των αδειών μετ’ αποδοχών να μπορέσουν να κάνουν απρόσκοπτα χρήση της, χωρίς συνέπειες στην εργασία τους, χωρίς στιγματισμό ή φόβο. Το πορτογαλικό κράτος πλέον οφείλει να παρέχει υποστήριξη και να ασκήσει πίεση στους εργοδότες ώστε να διασφαλίσουν το δικαίωμα των ατόμων με τις σχετικές παθήσεις.
Στην Ελλάδα, ο δρόμος προς την ίδια κατεύθυνση είναι ακόμα μακρύς. Όχι για συζητήσεις, αλλά για ουσιαστικές λύσεις. Δειλά δειλά κάνουν την εμφάνισή τους στον δημόσιο λόγο αναφορές στην περίοδο, αλλά χωρίς να υπάρχει παραγωγικός διάλογος για τις λύσεις που μπορεί να βρεθούν σε κεραία ζητήματα όπως αυτό της ποιοτικής βελτίωσης των ζωών των εργαζομένων με προβλήματα υγείας.
Καιρός να πάψει το φαινόμενο κατά το οποίο ο πόνος της περιόδου αγνοείται και θεωρείται φυσιολογικός και ανεκτός, ανεξάρτητου έντασης. Και αυτό, όχι μόνο στον τομέα της εργασίας, αλλά σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής. Η άδεια ενδομητρίωσης ή η άδεια περιόδου είναι μόνο ένα μέρος της λύσης του προβλήματος. Αν επιζητούμε την αληθινή συμπερίληψη, καλό θα ήταν να ανοίξει και ο διάλογος για την περαιτέρω εκπαίδευση των εργοδοτών, την ενημέρωση της κοινωνίας και την κάλυψη εξόδων διάγνωσης και θεραπείας, την ευκολότερη πρόσβαση σε είδη περιόδου και υγιεινής.
ΠΗΓΕΣ
Dr. Tsoumpou. (χ.χ.). Ενδομητρίωση. Ανακτήθηκε από: https://drtsoumpou.gr/gynaikologia/endomitriosi/
Ladylike. (2024, Ιούνιος 14). Στην Πορτογαλία αν έχεις ενδομητρίωση δικαιούσαι πια άδεια μετ’ αποδοχών. Εδώ όλα καλά; Ανακτήθηκε από: https://www.ladylike.gr/women-today/stin-portogalia-an-exeis-endomitriosi-dikaiousai-pia-adeia-met-apodoxon-edo-ola-kala/
Reader. (2024, Ιούνιος 13). Πορτογαλία: Άδεια μετ’ αποδοχών για εργαζόμενες που ταλαιπωρούνται από πόνους ενδομητρίωσης. Ανακτήθηκε από:https://www.reader.gr/kosmos/portogalia-adeia-met-apodohon-gia-ergazomenes-poy-talaiporoyntai-apo-ponoys-endomitriosis/607048